بیکربنات سدیم یه محصول حیاتی است که در افزایش نیاز به دیالیز کلیه و سایر روشهای مراقبتهای ویژه مورد استفاده قرار میگیرد، به عنوان یک عامل بافر کننده استفاده میشود که یونهای بیکربنات را برای تعادل pH در طی تصفیه خون به ارمغان میآورد. بیکربنات سدیم در درمان سو مصرف داروهای ضد افسردگی کاربرد دارد. این ماده در آب شیرین به عنوان ترکیب دارویی برای نوزادان استفاده میشود. واکنشهای جانبی به تزریق بیش از حد بیکربنات سدیم میتواند شامل آلکالوز متابولیکی، ادم ناشی از اضافه بار سدیم، نارسایی قلبی، افزایش فشار خون به دلیل افزایش سدیم خون باشد.
بیکربنات سدیم در درمان بسیاری از اختلالات متابولیکی کاربرد دارد که شامل موارد زیر ذیل است:
۱) سوء هاضمه
بیکربنات سدیم که به عنوان آنتی اسید شناخته شده است توسط شرکتهای بزرگ داروسازی برای تولید داروهایی جهت درمان سوءهاضمه استفاده میشود. شایعترین دارو محلول آبی بیکربنات سدیم است که برای درمان اختلالات گوارشی مثل سوءهاضمه اسیدی و سوزش سر دل استفاده میشود.
۲) اسیدوز متابولیکی
داروهایی که برای درمان اشکال ملایم اسیدوز متابولیکی مانند نارسایی مزمن کلیوی و اسیدوز کلیوی استفاده میشود، از بیکربنات سدیم استفاده میشود.
۳) آلکانیزاسیون ادرار
گاهی اوقات بیکربنات سدیم به عنوان عنصری از داروهای مورد استفاده در آلکانیزاسیون ادرار، استفاده از داروهای تجویز آسپرین و اسیداوریک استفاده میشود. بیکربنات سدیم برای درمان سنگ ادراری قلیایی و مصرف بیش از حد آسپرین و سنگ کلیه اسید اوریک مفید باشد. آسپرین برای جذب مناسب به محیط اسیدی نیاز دارد، بیکربنات سدیم با افزایشpH محیط جذب آسپرین را کاهش میدهد.
۴) اسیدوز
محلول آبی بیکربنات سدیم نیز برای درمان اسیدوز استفاده میشود. این محلول با کمک درمان داخل وریدی تجویز میشود. این امر زمانی اتفاق میافتد که میزان یونهای سدیم یا بیکربنات در خون کاهش یابد. در بیماری اسیدوز تنفسی تزریق یون بیکربنات باعث افزایش بیکربنات پلاسما نسبت به پتاسیم کربنیک و pH میشود. به همین دلیل سدیم بیکربنات سدیم در احیا قلبی ریوی زیر نظر پزشک استفاده میشود.
۵) هایپرکالمی
این ترکیب در درمان هایپرکالمیا (افزایش پتاسیم خون) نیز کاربرد دارد.
کاربردهای بهداشتی
یکی دیگر از کاربردهای جوش شیرین در بهداشت بدن انسان است.
کاربرد پزشکی
در پزشکی کربنات سدیم به عنوان آنتیدوت دارو های ضدافسردگیهای سهحلقهای کاربرد دارد.
جوش شیرین در صنایع داروسازی برای تولید قرص های جوشان استفاده می گردد و طی فرایندی در حضور اسید و آب، موجب تولبد گاز کربنیک می گردد.
مصرف آرایشی
جوش شیرین یک لایه بردار قوی برای صورت است، همچنین از آن میتوان برای برطرف کردن بوی بد بدن نیز استفاده کرد اما شاید مهمترین اثر آرایشی-بهداشتی جوش شیرین درمان آفتاب سوختگی است که برای استفاده از آن کافی است در حمام آب گرم را باز کنید و نیم فنجان جوش شیرین به آن اضافه کنید تا یک لوسیون پوستی برای التیام آفتاب سوختگی داشته باشید